طلا یا الماس؛ سوالی است که احتمالا بسیاری از افراد به آن فکر کردهاند. مخصوصاً در مورد اینکه چرا الماس تا این اندازه گران است و آیا واقعا الماس سنگ کمیابی است یا فقط در بازار جواهرات به خاطر داشتن مشتری زیاد با این قیمت های گزاف فروخته می شود؟
ما در این مطلب اول از همه به معرفی طلا و الماس به طور جداگانه پرداخته ایم و توضیح داده ایم که چگونه ساخته و به بازار عرضه می شوند. سپس در مورد کمیاب بودن یا نبودن این سنگ و فلز گرانبها توضیحات جامعی را ارائه داده ایم.
الماس یکی از سنگ های قیمتی و یکی از آلوتروپ های کربن است که در فشار های بالا پایدار است. آلوتروپ دیگر کربن گرافیت نام دارد. الماس در حالت پایدار دارای ساختار بلندروی (مکعبی) است. الماس ساختار منشوری نیز دارد که این ساختار به صورت شبه پایدار در طبیعت به صورت کانی لونسدالنیت وجود دارد.
با وجود این خواص منحصر به فرد، قیمت بالای آن جلوی کاربرد گستردهٔ آن را نمیگیرد و دانشمندان به دنبال پیدا کردن روش های تازه برای سنتز آن هستند.
طلا فلزی است که از قدیم شناخته شده و دارای رنگ زرد بسیار زیبایی است. فلزی است که به خوبی قابلیت پرداخت کاری دارد و قابلیت انبساط آن آنقدر بالا است که یک بسته 10000 تایی ورقه طلا می تواند فقط 1mm ضخامت داشته باشد. دمای ذوب طلا تا آن اندازه است که می توان آن را با شعله گاز شهری ذوب نمود. قابلیت هدایت گرمایی و الکتریسیته آن کمتر از نقره و مس می باشد.
طلا عملا در هوا، رطوبت و اسیدها پایدار است و تنها چیزی که می تواند طلا را حل کند تیزاب سلطانی است. طلا به سختی وارد یک واکنش شیمیایی می شود و به دلیل قیمت بالا، به خاطر بهبود سختی، استحکام و خواص مصرفی و همچنین تغییر رنگ و کاهش نقطه ذوب به صورت آلیاژ مورد استفاده قرار می گیرد. آلیاژهای معمولی طلای قرمز رنگ از طلا ،نقره و مس تشکیل شده است.
الماس به طور معمول بیرنگ است اما سنگ های زرد، قهوهای، سبز، خاکستری، سیاه، صورتی، آبی، قرمز و بنفش نیز می توانند در طیف رنگ الماس یافت شوند.
کیفیت انواع الماس با ۴ حرف C انگلیسی یا در واقع ۴C مشخص می شود. هر کدام از این حروف C سرواژه یک کلمه است:
طلای خالص بسیار نرم است و نمی توان آن را به اشکال دلخواه حالت داد. از این رو برای اینکه طلا برای مصرف روزانه مناسب باشد و دوام بالاتری هم پیدا کند، فلزات دیگر را با آن ترکیب می کنند.
اگر بخواهیم میزان وجود الماس در جهان را با طلا مقایسه کنیم باید بدانید الماس در حدود ۲۰۰ هزار واحد در هر میلیارد در سطح زمین است. بنابراین، به خاطر نادر بودن الماس ها نمی توان استفاده خیلی زیادی از آنها داشت. بعلاوه، روند طبیعی تبدیل شدن کربن به الماس بسیار پر مشقت و سخت است و خیلی کم پیش می آید که موفقیت آمیز باشد. با این تفاسیر کاملا واضح است که الماس طبیعی و قابل استخراج نایاب تر از طلا است.
اما در فرم اولیه و حالت خام، طلا بسیار کمیاب تر از الماس است. به این دلیل که کربن را در همه جای کره خاکی می توان پیدا کرد و در مقایسه با طلا، بسیار رایج و فراوان است. (همان طور که می دانید فرم اصلی و اولیه الماس، کربن است که تحت فشار و حرارت زیاد به این جواهر گرانبها تبدیل می شود.)
در آخر باید گفت مراحل ساخت الماس مصنوعی، پاسخ به این سوال که “کدام یک کمیاب تر است: طلا یا الماس؟” را پیچیده می کند. زیرا دانشمندان می توانند در محیط آزمایشگاهی شرایطی را فراهم کنند که گرافیت به الماس بدل شود. (شرایطی که به فوران آتشفشان و سالهای طولانی نیازی ندارد.) اما هیچ روش آزمایشگاهی برای تولید طلای مصنوعی وجود ندارد.
البته الماس های مصنوعی با اینکه با مواد طبیعی ساخته می شوند اما از ارزش و بهای زیادی برخوردار نیستند و در بازار با قیمت حداقل ۳۰ درصد کمتر از الماس طبیعی خرید و فروش می شوند.
در پاسخ به اینکه آیا ارزش خرید طلا بیشتر است یا الماس باید یک قانون کلی را برایتان یادآوری کنیم که هر چه سنگ یا فلز قیمتی کمیاب تر باشد، قیمت و ارزش آن بیشتر خواهد بود. بنابراین، الماس از طلا گران تر و با ارزش تر است. این در حالی است که در بالا هم اشاره کردیم که کمیابی الماس خیلی بیشتر از طلا نیست، اما چون طلا به اندازه کافی برای رفع نیاز بازار استخراج می شود، به نسبت الماس از ارزش کمتری برخوردار است.
به عبارت دیگر، دلیل گرانی الماس فقط کمیاب بودن آن نیست، بلکه این است که به اندازه تقاضای بازار، موجود نیست. شاید برایتان جالب باشد بدانید که طلا، پانزدهمین ماده گرانبهای جهان است. الماس در این لیست در رتبه سوم قرار دارد. در رتبه های اول و دوم کالیفورنیوم (یک فلز خالص) و ضدماده قرار دارند.