خیلی افراد از سیاه شدن مصنوعات طلا و جواهر خودشان گله دارند و میگویند که چطور ممکن است طلا سیاه شود و یا تغییر رنگ دهد؟ آیا سیاه شدن جواهرات به معنی تقلبی بودن آن ها است؟ آیا اگر طلایمان سیاه شود یا تغییر رنگ دهد سرمان کلاه رفته است؟ چرا بعضی از طلاها دست را سیاه میکنند؟ ما در این مقاله به طور کامل درباره دلیل سیاه شدن طلا نکاتی ارائه میدهیم و به شما خواهیم گفت که چه چیزی باعث بروز چنین پدیده ای میشود و چگونه باید از آن پیشگیری کرد.
در بالا توضیح دادیم که طلا به راحتی با اکسیژن هوا ترکیب نمیشود. اما این مشخصات در مورد «طلای خالص» مصداق دارد. از آنجا که تقریبا همهی مصنوعات طلا و جواهرات طلا از طلای خالص درست نشدهاند پس ممکن است جواهرات سیاه شوند.
طلای ۲۴ عیار که همان طلای خالص است، بسیار نرم است و نمیتوان به راحتی از آن مصنوعات ساخت. به همین خاطر، طلای ۲۴ عیار را با فلزات ارزشمند دیگری همچون مس و نقره ترکیب میکنند تا به سختی موردنظر برسد و بتوان از آن جواهر یا هر مصنوعی از جنس طلا ساخت.
اینکه برخی از طلاها سیاه میشوند به خاطر وجود همین فلزات است. به جز طلای خالص موجود در جواهرات، بقیه فلزها با اکسیژن هوا، سولفور و رطوبت وارد واکنش شیمیایی میشوند و این باعث میشود تا طلای شما بعد از مدتی سیاه و کدر شود. یعنی در واقع سیاه شدن و کدر شدن مصنوعات طلا به خاطر این نیست که طلای آنها اصل نیست، بلکه به خاطر وجود مقدار زیادی فلزات دیگر غیر از طلا در آنهاست.
در پاسخ به این سوال چنین باید گفت خیر! فلزهای مختلف می توانند در برابر اکسیژن هوا و سایر مواد دیگر واکنش نشان داده و دچار تغییر شیمیایی یا فیزیکی شوند. در مقایسه با سایر فلزها، طلا از معدود فلزهای گران بهایی است که کمترین میزان واکنش در برابر اکسیژن را نشان می دهد. البته باید به این نکته توجه کرد که طلای خالص اینگونه است و مساله طلای ناخالصی که همراه با سایر فلزهاست کمی متفاوت خواهد بود.
دلیل سیاه شدن طلا به خاطر واکنش دادن همین فلزها در کنار طلا است. بر همین اساس سازندگان طلا و جواهر به ما توصیه می کنند که هر از چندگاهی برای مثال هر یک سال یک بار، طلا و جواهر خود را جلا داده تا دوباره از حالت کدر خارج شده و مثل روز اول درخشان شوند.
به طور کلی مناسب ترین طلا از نظر عیار و سیاه شدن این گونه طبقه بندی می شوند که طلای ۱۴ عیار بیشتر در معرض سیاه شدن قرار میگیرد، طلای ۱۸ عیار کمتر سیاه می شود، اما طلای ۲۴ عیار که ۹۱ درصد آن طلا است، هرگز سیاه نمی شود. طلای ۲۴ عیار بیشتر مورد استفاده ی کشورهای عربی حوزه ی خلیج فارس، هند و بنگلادش، پاکستان و سریلانکا قرار می گیرد.
اگر به فروشگاه مراجعه کردیم و فروشنده از اطلاعات ناکافی ما سوء استفاده کرد و طلای عیار پایین را به جای عیار بالا به ما فروخت، باید دقت کنیم که اگر طلای ما سیاه شد، عیار پایینی دارد. سرعت سیاه شدن طلا با عیار پایین نسبت به نقره بسیار کندتر است. به خاطر همین است که مردم ترجیح می دهند به جای نقره از طلا با عیار پایین استفاده کنند.
همان طور که گفته شد هر قطعه جواهری که از طلای خالص ساخته شود به هیچ وجه سیاه نمی شود، زیرا هرگز دچار خوردگی و یا اکسید شدن نمی شود. ولی هر زیورآلاتی که از آلیاژهای مختلف طلا ساخته شده باشد، احتمالاً بعد از گذشت مدتی کدر و سیاه می شود. اگر در جعبه زیورآلاتتان قطعه ای دارید که تقریبا تغییر رنگ داده و درخشش قبل خود را ندارد، با انجام مراحل زیر، به راحتی می توانید آن را در خانه تمیز کنید.
۱_ ابتدا باید محلولی ضعیف بر پایه آمونیاک و آب تهیه کنید. برای هر یک پیمانه آمونیاک از ۶ پیمانه آب استفاده کنید. آمونیاک یکی از محلول های قوی برای رفع سیاهی زیورآلات است.
هشدار! اگر در قطعه شما از پلاتین و یا مروارید استفاده شده است، به هیچ عنوان از محلول آمونیاک و آب استفاده نکنید، زیرا می تواند به آن آسیب برساند.
۲_ حالا که محلول شما آماده است، زیورآلات خود را درون آن بیندازید. حتما توجه داشته باشید که مدت زمانی که قطعه درون محلول می ماند کمتر از ۱ دقیقه باشد. سپس با استفاده از یک برس یا مسواک نرم، قطعه را تمیز کنید.
۳_ سپس زیورآلات را به طور کامل زیر آب ولرم قرار دهید تا مطمئن شوید قطعه کاملا از آمونیاک پاک شده است.
۴_ با استفاده از یک پارچه نرم و یا حوله قطعه را با دقت خشک کنید.
یکی از روش های دیگری که با آن می توان زیورآلات سیاه شده را در خانه تمیز کرد، استفاده از محلول آب، نمک و جوش شیرین است. ابتدا درون یک ظرف آب بریزید و مقداری نمک و جوش شیرین نیز به آن اضافه کنید. حال ظرف حاوی محلول را به مدت ۲ دقیقه در مایکروویو گرم کنید. سپس جواهرات خود را حداکثر به مدت ۱۰ دقیقه درون محلول قرار دهید و هرگونه لکه یا سیاهی باقی مانده را با یک پارچه نرم پاک کنید و آن را با آب گرم بشویید.